|
|
Pomnik „bitwy pod Gruszką”
Stoczona walka w okolicach miejscowości Gruszka, pomiędzy oddziałami Armii Ludowej i sowieckimi partyzantami, a znacznie przeważającymi wojskami niemieckimi, miała miejsce w nocy z 29 na 30 września 1944 roku. W propagandzie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej wydarzenie zmistyfikowano do „największej bitwy partyzanckiej na kielecczyźnie”.
W 1954 roku sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Kielcach, Kazimierz Rokoszewski w tajnym, wewnętrznym piśmie następująco opisał wydarzenia, które miały miejsce tuż przed bitwą pod Gruszką, gdzie oddziały zamiast prowadzić obserwacje i zwiad, urządziły uroczystość: „W noc poprzedzającą ten bój, na kwaterze, gdzie mieścił się Sztab, urządzono sobie bal z okazji imienin narzeczonej [Henryka] Połowniaka, pseudonim „Balbinka”, której przygotowano w tym celu nawet suknię balową. Tańce trwały całą noc; grały harmonie; pito wódkę(...)”
AL poniosło straty w ludziach – około 70 zabitych – oraz w sprzęcie bojowym, którego olbrzymia większość – świeżo otrzymana z ZSRR – dostała się w ręce wroga.
Co zadziwiające, do dziś odbywają się obchody upamiętniające starcie pod Gruszką.
źródło: http://em.kielce.pl/publicystyka/prawda-o-armii-ludowej
Tablica w Gustawowie
Oddział Armii Ludowej, dowodzony przez Mieczysława Moczara „Mietka” [właściwie Mikołaj Demko], zabił w potyczce niemieckiego żołnierza.
Na pamiątkę wydarzenia w Gustawowie ustawiono tablicę z opisem wskazującym, że oddział AL „rozgromił kompanię hitlerowskiego Wehrmachtu”.
Pomnik w Modrzewinie (pamięci Henryka Kozubskiego)
Napis na płycie pomnika: "ZGINĘLI W WALCE Z OKUPANTEM HITLEROWSKIM 3 VII 1943R
KPT HENRYK KOZUBSKI PSEUDONIM "KALIŃSKI" LAT 23 SZEF SZTABU OKRĘGU KIELECKIEGO GL
GWARDZISTA PSEUDONIM "EDWARD" Z WARSZAWY LAT OKOŁO 27
PARTYZANT RADZIECKI GWARDZISTA PSEUDONIM "OLEK" LAT OKOŁO 22
KOBIETA Z WARSZAWY LAT OKOŁO 35
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI MODRZEWINA 1974"
Henryk Kozubski (1920-1943) pod ps. „Kaliński”, był tzw. szefem sztabu okręgu kieleckiego komunistycznej Gwardii Ludowej. Gwardia Ludowa została utworzona jako zbrojne ramię stalinowskiej konspiracji Polskiej Partii Robotniczej, ściśle podporządkowanej ośrodkom dowódczym w ZSRS. Zginął w lipcu 1943 r. we wsi Dziadek (obecnie Modrzewina) w wyniku niemieckiej obławy przygotowanej na oddział GL Władysława Staromłyńskiego ps. „Żbik”. W świetle faktów historycznych osoba Henryka Kozubskiego stanowi symbol komunizmu.
Pomnik w Pardołowie (pamięci zamordowanych 11 przedstawicieli PPR i AL) oraz kwatera pomordowanych na cmentarzu w Odrowążu
Władysław Staromłyński, ps. „Żbik”, był dowódcą oddziału partyzanckiego Armii Ludowej, konspiracyjnej organizacji zbrojnej Polskiej Partii Robotniczej, podległa ośrodkom dowódczym w ZSRR.
„Żbik” zginął w wyniku bratobójczych porachunków pomiędzy AL i NSZ.
Początek konfliktu wiąże się z Józefem Wyrwą „Starym” , hubalczykiem, który związany był w okresie 1943 r. z NSZ.
„Żbik” natomiast po rozbiciu oddziału AL znalazł miejsce w oddziale Józefa Madeja „Jerzego” [Bataliony Chłopskie, AK].
Oddział „Jerzego” przy udziale „Żbika” przeprowadził na „Starego” zasadzkę we wsi Koliszowy za rzekomą współpracę z żandarmem niemieckim.
W strzelaninie zginął jeden z żołnierzy „Starego”, a dwaj inni zostali aresztowani a następnie zastrzeleni po sądzie polowym.
O odwecie 19 stycznia 1944 r. oddziały NSZ ("Las 1", "Las 2") zabili „Żbika” w Pardołowie. Jednocześnie zginęło wówczas z rąk NSZ 10 innych przedstawicieli PPR i AL.
Treść tablicy na pomniku w Pardołowie i kwaterze cmentarnej w Odrowążu wskazuje natomiast, że ofiary „poległy w walce z faszyzmem o Polskę Ludową”.
Józef Wyrwa „Stary” opuścił NSZ, gdy zorientował się o wpływach w organizacji agenta gestapo „Toma” (według swoich słów w "Pamiętnikach partyzanta").