MURAL Z MAJOREM "HUBALEM"

Mural z wizerunkiem majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala” został odsłonięty 29 października w Radoszycach.

Upamiętniono w ten sposób pobyt „Hubala” w drugiej połowie października 1939 r. w pobliskich Zychach, gdzie mieściła się gajówka Jana Barana.

Tam podpisano dokument o powołaniu Okręgu Bojowego Kielce. Jan Baran „Dąbrowa” został mianowany pierwszym dowódcą Kadrowej Drużyny Strzeleckiej w Zychach. W wyniku donosu o udzielonej hubalczykom pomocy, mieszkańcy Zych zostali w dniach 26-27.03.1940 r. skazani przez Niemców i uwięzieni na 8 miesięcy (Baran Jan), 6 miesięcy (Lewosiński Jan, Lewosiński Stanisław, Nowacki Wincenty, Ruszkiewicz Feliks), 4 miesiące (Stępień Piotr, Włodarczyk Władysław) natomiast Kowalewski Leon, Ruszkiewicz Józef i Stępień Wiktor zostali wywiezieni do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.

 

ZAPISY TERRORU (1939-1945)

Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego na stronie internetowej www.zapisyterroru.pl udostępnia materiały dochodzeniowe Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich, w tym także w sprawie zbrodni hitlerowskich popełnionych na terenie powiatu koneckiego. 

Materiały zawierają zeznania świadków i ich zdjęcia.

 

 

PAMIĄTKOWA TABLICA W NIEKŁANIU

 29 września 2023 r. w pobliżu rezerwatu Skałki Piekło pod Niekłaniem odsłonięta została pamiątkowa tablica upamiętniająca pierwszą w kraju placówkę odbiorczą „Kosz”, która czekała na zrzut Cichociemnych, uczestniczących w operacji powietrznej „Adolphus”. 

Pomnik odsłonił m.in. Bronisław Niedzielski, syn podporucznika Karola  Niedzielskiego "Dobosza"- jednego z ubezpieczających planowany zrzut.

 

REPORTAŻ O KONECKIEJ BIBLIOTECE

 Na stronach vod.tvp można obejrzeć reportaż TVP Kultura o Bibliotece Publicznej w Końskich, w ramach cyklu telewizyjnego „Eureka Biblioteka”.  

Nie zabrakło wzmianki o patronie – Cezarym Chlebowskim. 

Link do reportażu.

 

POMNIK W BARYCZY

1 kwietnia 2022 r. w Baryczy odsłonięto pomnik upamiętniający bohaterów związanych z operacją powietrzną „Belt” w nocy 30/31 marca 1942 roku. Operacja mająca na celu przerzut Cichociemnych do okupowanej Polski miała dramatyczny przebieg, ale zakończyła się sukcesem.

Natomiast ostatecznie z sześciu spadochroniarzy AK, którzy wylądowali tamtej nocy w Baryczy, wojnę przeżyło dwóch.

Pomnik w formie głazu z tablicą pamiątkową powstał w szczególności dzięki staraniom historyka Mariana Wikiery.

Więcej o skoku w jego książce: Tropem Cichociemnych na Ziemi Koneckiej. Kurier Jan Ciaś "Kula" (2018)

 

POŻEGNANIE OSTATNIEGO CICHOCIEMNEGO - PAMIĘTAJMY

Msza św.  pogrzebowa związana z pożegnaniem Ś.P. PANA MAJORA ALEKSANDRA TARNAWSKIEGO, ps. „Upłaz,  naszego Ostatniego Cichociemnego,  spadochroniarza Armii Krajowej, odprawiona  zostanie 11 marca br. /piątek / o godz. 13:00   w Kościele w Parafii pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Bielsku-Białej, Bielsko Biała, ul. NMP Królowej Polski 15.

ALEKSANDER TARNAWSKI

Foto: Marek Jedynak [Końskie, 12.06.2017 r.]

 

BIOGRAFICZNY INTERNETOWY SŁOWNIK ZIEMI KONECKIEJ

Działaniami Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Końskie im. Cezarego Chlebowskiego powstał portal biograficzny pn. Biograficzny Internetowy Słownik Ziemi Koneckiej (biszk.pl). 

Strona internetowa prezentuje sylwetki bohaterów Ziemi Koneckiej, zaangażowanych w walkę o wolność i niepodległość oraz walkę z okupantem w okresie II wojny światowej. 

Zawartość strony internetowej ma zostać wzbogacona o nagrania audio opisujące wydarzenia z historii miasta Końskie. 

Opracowano również grę terenową  „Odkoduj bohatera”, opartą o historię miasta.

 

WZNOWIENIE "POZDRÓWCIE GÓRY ŚWIĘTOKRZYSKIE"

Jak poinformował dr Marek Jedynak na swoim blogu nakładem Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” ukaże się wznowienie książki – legendy, reportażu historycznego „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” Cezarego Chlebowskiego. 

Zgodnie z zapowiedzią wydawnictwa „W obecnej edycji książki Cezarego Chlebowskiego, której poprzednie wydania – uzupełniane, korygowane i rozszerzane – spotykały się z ogromnym zainteresowaniem czytelników, opublikowano przedmowę napisaną przez dra Marka Jedynaka, poświęconą problematyce badań nad życiorysami kadry oficerskiej AK. Zamieszczono też obszerny aneks, zawierający kompletną listę oficerów i żołnierzy Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” – z informacjami zaktualizowanymi w tym wydaniu według stanu wiedzy na 31 maja 2021 roku. Tom zawiera również dwie mapki, ukazujące tereny działań „Ponurego” w Górach Świętokrzyskich oraz na Nowogródczyźnie, a ponadto 36 archiwalnych ilustracji oraz indeks osób.”

Link do Wydawnictwa "Czytelnik"

 

ARCHIWUM RADIA WOLNA EUROPA

Od kilku lat Polskie Radio udostępnia w swoim serwisie internetowym tysiące archiwalnych nagrań Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Rozgłośnia Polska RWE istniała w okresie 1952 - 1994 jako polskojęzyczna sekcja w strukturze Radia Wolna Europa utworzonego w Nowym Jorku w 1949 r.

W okresie PRL była najczęściej słuchanym radiem zagranicznym. 

Audycje RWE były intensywnie zagłuszane przez aparaty "bezpieczeństwa" państw komunistycznych.

Przez ponad 20 lat dyrektorem Rozgłośni Polskiej RWE w Monachium był Jan Nowak-Jeziorański. 

Link do archiwum Rozgłośni Polskiej RWE

 

MAUZOLEUM MARTYROLOGII WSI W MICHNIOWIE

12 lipca 2021 nastąpiło oficjalne otwarcie Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. 

Inicjatywa budowy Mauzoleum została wysunięta w 1979 roku przez Główną Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. W 1983 roku powstał społeczny komitet budowy Mauzoleum, zaś w roku 1990 Fundacja – Pomnik Mauzoleum Męczeństwa Wsi Polskiej. W roku 1993 w 50-tą rocznicę pacyfikacji poświęcono pomnik „Pieta Michniowska".  

Imponujący architektonicznie budynek Mauzoleum, przypominający „rozdartą” wiejską chatę, upamiętnia represje, które w trakcie drugiej wojny światowej dotknęły ponad 800 polskich wsi.

 

JAN ROSSMAN (1916-2003)

Instytut Pamięci Narodowej udostępnił na stronie internetowej broszurę z serii „Bohaterowie Niepodległej” poświęconą postaci Jana Rossmana – porucznika AK, harcmistrza, członka Głównej Kwatery Szarych Szeregów, jednego z komendantów Chorągwi Warszawskiej ZHP, dowódcy siatki pomocy więźniom i twórcy kursów podharcmistrzowskich Szarych Szeregów „Szkoła za lasem”. 

Jan Rossman wniósł także duży wkład w napisanie przez Aleksandra Kamińskiego „Kamieni na szaniec”. 

Po wojnie był wybitnym inżynierem (m.in. budowa trasy W-Z) i wykładowcą Politechniki Warszawskiej, Łódzkiej i Uniwersytetu Narodowego w Kinszasie (Afryka).

Zobacz publikację Mariana Miszczuka "Jan Rossman" 

 

CICHOCIEMNI 1941-1945

Upamiętniając 80. rocznicę pierwszego skoku Cichociemnych do kraju IPN udostępnił do pobrania okolicznościową publikację Krzysztofa A. Tochman (autor Słownika biograficznego Cichociemnych).

Krzysztof A. Tochman: "Cichociemni 1941–1945. W 80. rocznicę pierwszego skoku bojowego do Polski"

Do pobrania.

Ze wstępu: „Myśl o powołaniu pierwszych oddziałów powietrznodesantowych zakiełkowała w umysłach polskich sztabowców już na początku lat trzydziestych XX w. Do zadań tej formacji miało należeć potajemne przerzucanie ludzi i sprzętu wojskowego oraz działanie małymi zespołami dywersyjnymi na tyłach nieprzyjaciela. W 1936 r. w Legionowie odbyły się pierwsze cztery kursy dla instruktorów spadochroniarstwa, a pierwszy wojskowy kurs spadochronowy zorganizowano w 1937 r.”

 

NORMAN DAVIES - "SAM O SOBIE"

 Norman Davies. Sam o sobie - Norman Davies | okładka

Na rynku wydawniczym wyjątkowa autobiografia Normana Daviesa „Sam o sobie”. 

Norman Davies, wybitny brytyjski historyk, zawodowo i osobiście związany z Polską, autor przełomowego "Powstania ’44", jest jednym z najlepszych znawców Europy Wschodniej. 

Jak wskazuje wydawca [Wydawnictwo Znak], Autor „po raz pierwszy opowiada tak osobistą historię: o rodzinie, dorastaniu w Bolton, karierze nauczyciela, związkach z Francją i Polską, samochodach, futbolu, trudnych decyzjach, odważnych celach. Wszystko w charakterystycznym, erudycyjnym Daviesowym stylu – pełnym anegdot i z szerokim tłem historycznym, a także z ostrym realizmem – bez grama idealizacji, za to ze szczyptą angielskiego humoru.”  

Szczególne są wspomnienia Autora dotyczące spraw polsko – żydowskich, o których mówił także w ostatnim wywiadzie dla Dziennik.pl: Holokaust, polski antysemityzm... Rewelacje prof. Daviesa o zamkniętym spotkaniu w ambasadzie Izraela [Więcej czytaj w serwisie: wiadomosci.dziennik.pl], autor: Magdalena Rigamonti.

 

"CZARNE CHMURY NAD AKTOREM"

Na kanale youtube zaprezentowany został film dokumentalny „Czarne chmury nad aktorem” (produkcja: Fundacja Proscenium, reżyseria: Włodzimierz Gołaszewski).

Film ukazuje ważną, także dla naszego regionu, postać Macieja Rayzachera  - aktora filmowego i teatralnego znanego m.in. z roli w serialu "Czarne chmury".

W latach siedemdziesiątych Maciej Rayzacher zaangażowany był w działalność opozycyjną, co wiązało się z represjami i przerwaniem kariery aktorskiej.

Po wprowadzeniu stanu wojennego internowany na okres od 13 grudnia 1981 do 20 marca 1982. Po zwolnieniu organizował pomoc dla represjonowanych i ich rodzin, brał udział w tzw. Mszach za Ojczyznę. 

Maciej Rayzacher jest mocno związany z upamiętnianiem bohaterów Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury" i "Nurt". Wielokrotnie gościł podczas uroczystości na Wykusie i Koneckiego Września.  

W filmie oprócz Macieja Rayzachera, jego żony Jolanty i córki Agnieszki występują: Zofia Romaszewska, s. Małgorzata Chmielewska, Mirosław Chojecki, Kazimierz Kaczor, Marian Opania, Wojciech Pszoniak oraz Sylwia Wirska.

Zobacz film "Czarne chmury nad aktorem".

 

KONECKI WĄTEK W SPROWADZENIU PROCHÓW KPT. RYSZARDA BIAŁOUSA

Na stronie internetowej Echa Dnia w dniu 21 sierpnia 2019 r. pojawił się artykuł pt. Konecki wątek w sprowadzeniu do Polski prochów Ryszarda Białousa, dowódcy Batalionu „Zośka”. 

Ryszard Białous ps. „Jerzy”  (1914 -1992) był instruktorem harcerskim Szarych Szeregów, oficerem Armii Krajowej, uczestnikiem powstania warszawskiego, w tym jako dowódca legendarnego harcerskiego batalionu „Zośka”. 

Zmarł 24 marca 1992 w Neuquén w Argentynie i tam został pochowany. 

W czerwcu 2019 jego prochy sprowadzono do Polski i tymczasowo złożono w krypcie katedry polowej Wojska Polskiego. 31 lipca pochowano je w kwaterze batalionu „Zośka” na cmentarzu Wojskowym na Powązkach. 

Pomysłodawcą sprowadzenia do Polski prochów kpt. Ryszarda Białousa był Jan Nowak, członek Społecznego Komitetu Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionu „Zośka” i prezes „Fundacji Pamięć i Niepodległość” z Końskich. 

Uroczystości pogrzebowe uświetnił swoją obecnością Prezydent Rzeczypospolitej Andrzej Duda.

ZOBACZ ARTYKUŁ (ECHO DNIA)

 

ZABYTKOWA TABLICA W BARYCZY

Podczas remontu budynku Internatu Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Baryczy odkryto tablicę, pozostałość po pamiątkowym pomniku postawionym w 1926 r. przez 74 pułk piechoty z Lublińca.

 

 

Historia pomnika i tablicy została przedstawiona szczegółowo na stronie historialubliniec.pl.  

 

Niewyjaśnione pozostaje, kto i kiedy zamurował tablicę w tym miejscu, chroniąc ją najpewniej przed niemieckim okupantem.   

 

Więcej też na tkn24. 

 

"DZIENNIK STASZKA"

 

Dziennik „Staszka”. Zapiski st. strz. z cenz. Stanisława Wolffa, żołnierza Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” (15 czerwca – 11 października 1943 r.) wstęp i opracowanie Marek Jedynak, 200 s., 

Dziennik „Staszka” to autentyczny zapis wydarzeń z okresu kilku miesięcy (od czerwca do października 1943 r.) służby młodego człowieka - Stanisława Wolffa w szeregach Armii Krajowej, w owianych sławą Zgrupowaniach Partyzanckich AK „Ponury”. 

Dwa zeszyty zapisków odnalezione zostały przez Niemców w plecaku Autora, poległego 14 października 1943 r. Przetłumaczone na język niemiecki, przetrwały II wojnę światową. Odnalezione po latach i ponownie przetłumaczone na język polski, w niezwykły i dotychczas nieznany sposób ukazują szlak bojowy oddziałów Armii Krajowej w Górach Świętokrzyskich. 

Gdzie można nabyć książkę?

 

TISCHNER. BIOGRAFIA

W kwietniu br. Fundacja zamierzała zorganizować spotkanie z Kazimierzem Tischnerem- bratem ks. Józefa oraz Wojciechem Bonowiczem. Niestety, pandemia nam to uniemożliwiła.

Obecnie ukazała się książka Wojciecha Bonowicza „Tischner. Biografia”, której lekturę gorąco polecamy.

Miejmy nadzieję, że uda nam się jeszcze w tym roku zorganizować spotkanie w koneckiej bibliotece. 

28 czerwca 20. rocznica śmierci ks. Józefa Tischnera.

 

KOMIKS SERII "W IMIENIU POLSKI WALCZĄCEJ"

Instytut Pamięci Narodowej informuje o nowej publikacji - komiks pt. "Starachowice, 6 sierpnia 1943. Końskie, 5 czerwca 1944."  Jest to czwarta część serii "W imieniu Polski walczącej".  

Komiks opisuje dwie akcje oddziału Armii Krajowej pod dowództwem Antoniego Hedy "Szarego". 

Link: ipn.gov.pl/publikacje

 

SPOTKANIE Z JACKIEM FEDOROWICZEM

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Końskie im. Cezarego Chlebowskiego oraz  Fundacja „Pamięć i Niepodległość” zaprasza na spotkanie z Jackiem Fedorowiczem, doskonale znanym aktorem, scenarzystą i pisarzem.

Spotkanie odbędzie się  5 grudnia 2019 r. (czwartek) o godz. 17.00 w Bibliotece Publicznej w Końskich (Park Miejski). 

Spotkaniu będzie towarzyszył kiermasz książek artysty.

Plakat Fedorowicz (Large)

 

100 POSTACI NA 100-LECIE NIEPODLEGŁEJ

22 lutego 2019 w Bibliotece Publicznej w Końskich odbyło się spotkanie promujące książkę „100 postaci na 100-lecie Niepodległej. Poczet zasłużonych dla Ziemi Koneckiej”.

Publikacja zawiera 116 indywidualnych biogramów postaci zasłużonych dla Ziemi Koneckiej oraz 9 zbiorowych, prezentujących zasłużone rodziny z lat 1918-2018. 

Głównym koordynatorem prac nad książką był dyrektor biblioteki -  Dariusz Kowalczyk, a zespół redakcyjny tworzyli  Marian Jankowski, dr Marek Jedynak, Jolanta Milczarek, Jan Nowak, Wojciech Pasek, Marian Wikiera oraz Krzysztof Woźniak. 

Nad biogramami pracowało ponad 40 autorów.   

W gronie uwzględnionych postaci w książce pojawili się żołnierze z okresu II wojny światowej, lekarze, prawnicy, artyści, nauczyciele, księża, pisarze, przedsiębiorcy i działacze samorządowi. 

Publikacja zawiera biogramy tylko osób nieżyjących. 

 

SPUŚCIZNA PO GEN. HEDZIE "SZARYM"

Jak poinformowało Archiwum Akt Nowych, do zasobów archiwum przekazano niezwykle cenne dokumenty: oryginalne akta gen. Antoniego Hedy ps. „Szary”. Przekazania dokonała córka generała - Teresa Heda-Snopkiewicz. 

Jak wskazuje AAN: „W tej unikatowej spuściźnie prócz dokumentów osobistych „Szarego” znajdują się źródła do badania dziejów terenów radomsko - kieleckich Armii Krajowej – oryginalne rozkazy i meldunki z działań partyzanckich (awanse, nasłuchy radiowe, spisy plutonów i drużyn) oraz niepublikowane dotąd fotografie z działalności konspiracyjnej. Ciekawą częścią przekazywanych materiałów są dokumenty dotyczące Waldemara Szwieca ps. „Robota” – cichociemnego, podporucznika artylerii PSZ.”

Zobacz: archiwum.akt.nowych

 

TROPEM CICHOCIEMNYCH - JAN CIAŚ "KULA"

Przy okazji Koneckiego Września 2018 r. premierę miała książka Mariana Wikiery „Tropem cichociemnych na Ziemi Koneckiej. Kurier Jan Ciaś „Kula” (Wydawnictwo Arslibris). 

Jan Ciaś „Kula” (1915 – 1994) urodził się w Rogowie. Uczestniczył w walkach września 1939. Od 1940 roku w Wojsku Polskim na Zachodzie. Po konspiracyjnym przeszkoleniu w zakresie dywersji i odbyciu kursu spadochronowego w Wielkiej Brytanii został zaprzysiężony i  przeniesiony do bazy przerzutowej w Brindisi we Włoszech, gdzie jako kurier Delegatury Rządu na Kraj czekał na lot do Polski. Skok spadochronowy do okupowanego kraju odbył się w nocy z 12 na 13 kwietnia 1944 roku w ramach operacji „Weller 14”. 

O losach Jana Ciasia można przeczytać w nowej publikacji Mariana Wikiery. 

Książka zawiera także ciekawe zestawienie wszystkich cichociemnych, rozbudowane o daty urodzenia, śmierci oraz informacje o ich losach powojennych, a także szersze biogramy ponad 50 cichociemnych związanych z Ziemią Konecką.

 

Więcej artykułów…

  1. PAMIĘCI PPŁK. LEOPOLDA KRIZARA "CZEREMOSZA"
  2. TROPAMI ŻOŁNIERZY "PONUREGO"
  3. KONECKI WRZESIEŃ 2018
  4. OŚRODEK W BARYCZY Z IMIENIEM ZDZISŁAWY I STANISŁAWA BYTNARÓW
  5. SPOTKANIE Z MIROSŁAWEM CHOJECKIM I MICHAŁEM PŁOSKIM
  6. DYSKUSJA O "POZDRÓWCIE GÓRY ŚWIĘTOKRZYSKIE"